Ürgüp Şiveleri İkinci Bölüm

Site yazarımız aynı zamanda Tur Rehberi Olan Adnan Tangüler çok önemli bir çalışmaya imza attı. Uzun bir süreçte, önemli bir uğraş vererek, Ürgüp' taşkınpaşada damsada,eski deyimle halk ağzı ile konuşunulan kelimeler ve cümeleleri derleyerek sizlere sunuyor. Tangüler'in bu önemli çalışamasını parça parça sizlere sunacağız. İşte İkinci Bölüm Algın- hasta, zayıf düşmüş, aşık, meftun, Gorpone gelin de haynaları savıştıralım- sürüden dönen hayvanların köyde ayrıştırıldığı yer,  Sekaltı- yıkanılan yerin su gideri, çağ (Ürgüp)- yıkanılan yer Sağanlık- kanalizasyon suyunun gittiği yer, Tatlık- gotlük- ince minder, Vesayit- araç, vasıta, Çişmenin oooğndeler-  Çerdek- çekirdek, Çabıt- kumaş parçası, Namazlaa- seccade, İlen- leğen, ilaan(Ürgüp)- İllik- sahur, Musandıra- sekaltını odadan ayıran bölme, Sındırmak- orucu bozmak,  Yüklük- dolap, Piştamal- peştamal, Pişkir- peşkir- havlu, Sini- tepsi, Halveter- pekmez ve unla yapılan bir tatlı, İlence- leğen Pöhrende-pelver- ayva tatlısı, Peravı- peynirli, üçgen, iri mantı, kupay kulağı- büyük mantı, Aroov- şaşırma sözü, Cenavar- kurt, Zavar- kepek, hayvan yemi, Guyruğölü- kotü böcük (Ürgüp)- akrep, Tırman- tarla sınırı, Papaz yahnisi- patates ve kemikli etle yapılır, Padet pilavı- patates yemeği (pilavsız), Çırahma- çıra konulan yer, Dıtmık- tırmık, Bil- bellemek için kürek, Södür- uzun boylu, Entari-anteri (Kayseri)- etek, Saçma- fırın yakıtı, Aşırma- bakraç, Anadut- buğday sapı, yonca yüklenen üç parmaklı hacat, Böğürüm arıdı- belin yan kısmı, Dımımak- bayılmak, kendinden geçmek, Örtme- mekan (Ürgüp)- bağda küçük yapı, Ters- hayvan gübresi, Kuruluk- hayvanların altını kurutmak için karışım, Hazaar- herhalde, İnni yaannılı- iri kıyım, Oğrun-üğrün (Ürgüp)- bütün gücünü kullanarak çalışmak, Culuk- hindi, Hürünü- usul usul- yavaş yavaş, Haft-yalak- ağaçtan, taştan hayvanlar için suluk, Etöğon- ötoon (Ürgüp)- geçen gün, Pantul- pantolon, Başlama- iş ayakkabısı, Görpe- küçük koyun, Körpe- taze büyüyen, Dölek dur- doğru dur, Zıngırdama- ağlayıp durma, Dokülağalma emi- beddua, Essah mı? (Ürgüp)- gerçek mi?, Varya- balyoz- varyoz (Rumca)- büyük, ağır çekiç, Paçavra- tandırda kazanı tutacak bez, Cızlaan- ısırgan otu, İt burnu- kuş burnu, Fişkene- sümüklü böcek, Bastırıh- kapı arkası kilit, Bannahcah- parmaklık, Toğmaladı- tohmaladı(Ürgüp) çok yedi, hazm edemedi, Irılmak- ayrılmak, Eğdi- küçük çapa, İneğim sağma- gün kuşağı, Mıh- çivi, Mazı- kağnı dingili, Maşrafa- metal bardak, Döşek- yatak, Sobayı gaymak- odun koyup yanmaya hazır hale getirmek, Palize- pekmezle yapılan bir tatlı, Guşak- kemer, Datlı yahni- kayısı tatlısı, Lapçın-mes- deri ayakkabı, Girdap- iki kişinin itip kaktığı, büyük odun testeresi, Davar- koyun, Nalik- tahta terlik, Fanila- kazak,  sedir- sabit akşam kanepe, Çaşamış- hurda hale gelmiş, Pugnale- baca, Şallah- damdaki su oluğu, Yığı diken yıkılmasın emi- beddua sözü, Delme-yelek, miltan- gömlek, Cerek- ceviz indirmeye yarayan, uzun, ince odun, Külah- takke- şapka, Çetene- kavurga, kenevir tohumundan, Yirotu- havuç, İşşik- merdiven, Kösse- ağaçtan fırında ateş karıştırma aparatı, Çöpçe- yemek kepçesi, İskembe- sehpa, Guynu- sinsi, kurnaz, Aşırma- bakraç, helke, Hecirgeç- tandırın üzerine tencere koymaya yarar, Eğeş-eğiş- tandırda pişmiş ekmeği çıkardığımız alet, Külle- tandırın alt kısmının hava alması için yuvarlak delik, Sahan- yemek konulan tepsi, Yiğin- aşırı, çok; bu yıl yiğin elma var; yemek yiğin datlı olmuş, Asbap- esvap- çamaşır, Carı- acele, Cingi- sert taş, Hereni- pekmez kaynatılan kazan, Çalma- yoğurt mayalama, Pörüşmüş- buruşmuş, solmuş, Gelver- su içmek için topraktan yapılmış sürahi, Dolaz- tatlı, Galıç- orak, Hıt, kıt düğüm- çözülmesi zor urgan ya da ip düğümü, Boduç- testinin küçüğü, İrağan- reyhan, Çinevir- ince gözenekli kalbur, elek, Gözer- geniş gözenekli elek, Köfek taş- suda batmayan, yumuşak, hafif taş, Maşala-maşalla- bahçe bölümleri, Zaar- küçük köpek, Babal-vebal- günah, Helik- duvar örmede, taşın altına konulan küçük yassı taş, Tol- duvar, Direşmek- inat etmek, Sütlü- sütlaç tatlısı, Gatır- Topaç, Kahağan- kar küreği, Gidişme- kaşınma, Kıhırdamak- sürekli gülmek, Örken- yassıca, yumuşak halat, semer sıkılanılan kemer, palan- keçe ve deriden yapılan eşek oturağı,  semer- ağaç, deri ve minderden eşek oturağı, Şebeş- at ve eşeklere takılan gem, Hicaza gitmek- hacca gitmek, Şif- üzüm posası, Kasnak- sofra altı yuvarlak ahşap, Yuvak-loğ-damdaki toprağı sıkıştıran silindir alet, Bannah üzümü- parmak üzümü, Cıngıl- üzümün küçük salkımı, Seten- hayvan gücüyle bulgur çekilen yer, Yunmak- yıkanmak, Çimmek- yüzmek, Ambar- kiler, Tuluk- yoğurt süzülen taş kap, Öngese- keklik yakalamak için taşlarla kurulan tuzak,