3 SORU 3 CEVAP

Soru1: Benim 360 m^2’lik bir evim var. Bu ev üç ev eder diyerek ben iki ev zekâtı veriyorum. Eşimin ve benim birer arabamız vardır. Ben ikinci arabanın zekâtını da veriyorum. Hocalar diyorlar ki gelir getirmiyorsa evin ve arabanın zekâtı verilmez. Boş arazi de işlenmiyorsa, gelir getirmiyorsa zekâtı olmaz diyorlar. Bu konuda beni aydınlatırsanız sevinirim.

Cevap1: İnanan bir insan, yeme, içme, giyinme, barınma, binek vs gibi zaruri ihtiyaçları dışında 80 gr altın veya bunun karşılığı bugünkü değer olarak 79 000 TL bir mala sahipse dinen zengin sayılır ve o malının üzerinden bir yıl geçtikten sonra, malının % 2,5 veya 40/1’ini hesaplayıp fakir ve muhtaçlara zekât olarak vermek zorundadır. Vermezse Allah katında mesuldür.

Ev ve araba zaruri ihtiyaçlardan sayılmaktadır. Bunların zekâtı verilmez. Eğer gelir getiriyorsa geliri üzerinden zekât verilmesi gerekir.

Soru2: Evdeki kullanılan televizyon, koltuk, beyaz eşyalar vb zekâta tâbi olurmu? Zekât nasıl hesaplanır? Mesela mevcut malının değeri borçluysa nasıl hesaplanır?

Cevap2: İnsan, zaruri ihtiyaçlarını çıktıktan sonra 80 gr altını, yani bugünkü değer olarak 79 000 TL varsa dinen zengin sayılıyor ve malı ne kadarsa borçlarını düştükten sonra kalan kısmın % 2,5 veya 40/1 miktarını zekât olarak hesaplayıp fakir ve muhtaçlara vermesi gerekir.

Zaruri ihtiyaçlar: İnsanın oturduğu ev, bindiği arabası, evinde kullandığı televizyon, koltuk ve beyaz eşyalar vb, yemesi, içmesi, giyinmesi ve buna benzer masraflarıdır.

Soru3: 1.Zekât ve fitre kimlere verilemez? Zekât ve fitreyi bir yakınımıza verebilir miyiz? (Mesela bir baba durumu olmayan evli kızına fitre verebilir mi?

2.Şeker, tansiyon ve kalp hastalığı gibi hastalığından dolayı oruç tutamayan bir müslüman 1 aylık orucunun bedelini nasıl hesaplamalı? Ne kadar vermelidir? Bu meblağı bir yakınına verilebilir mi?

Cevap3: Zekât ve fitre verilmesi caiz olmayan kimseler şunlardır:

1.Anne, baba, büyükanne, büyükbabalar.

2.Çocuklar ve torunlar. Erkek ve kız çocuklarına ve her ikisinden olan torunlara zekât verilmez.

3.Karı-koca birbirlerine zekât veremez. Yani; koca, karısına, karı da kocasına zekât ve fitre veremez.

4.Zenginler, (Nisap miktarı malı ve parası olan zenginlere zekât verilmez.) Zengin bir kimsenin ergenlik çağına gelmeyen küçük çocuğuna zekât verilmez. Fakat zengin bir adamın fakir olan büyük çocuğuna ve fakir olan babasına başkasının zekât vermesi caizdir.

5.Müslüman olmayanlara zekât verilmez. Fakat sadaka verilebilir. Zekât Müslüman fakirin hakkıdır.

6.Zekât; cami, çeşme, yol ve köprü gibi yerlere de verilmez. Çünkü zekâtta temlik şarttır. Yani fakirin eline verilerek mülkiyetine geçirilmesi gerekir. Cami ve benzeri şeylerde ise böyle bir durum yoktur. Ölünün kefeni ve borçları da zekât ile karşılanmaz. Çünkü burada da temlik yoktur.

İkinci sorunuza cevap ise;

Oruç tutamayan ve iyileşmesi mümkün olmayan şeker, tansiyon ve kalp vb. hastaları, her gün için bir fakiri doyuracak miktarda fitre vermesi gerekir. Bugünün parasıyla her gün için en alt sınır olarak 50 TL verse yeterli olur. Ancak her Müslüman kendi durumuna göre bu miktarı hesaplamalıdır.

Bu kişi de yukarıda açıkladığımız kimselere değil de geçimiyle yükümlü olmadığı fakirlere vermesi gerekir.

Dinî konularda cevabını aradığınız soruları msoysaldi@gmail.com e-postaya gönderebilirsiniz.

Prof. Dr. Mehmet SOYSALDI NEVÜ İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri Bölüm Başkanı